تحلیل روند و همبستگی اولویت‌های پژوهشی بخش آب و فاضلاب وزارت نیرو با تأکید بر نقش مؤثر فناوری‌های نوظهور هوش مصنوعی و دیجیتال‌سازی (۱۳۹۴–۱۴۰۴)
کد مقاله : 1059-IWWA
نویسندگان
مریم جعفری *1، اسماعیل درویشی2
1کارشناس توسعه فناوری-وزارت نیرو
2وزارت نیرو
چکیده مقاله
پژوهش و مدیریت کارآمد آن در بخش آب و فاضلاب و توجه به فناوری‌های نوین نقشی اساسی در ارتقای بهره‌وری، کاهش هدررفت و بهبود کیفیت منابع دارد. در این پژوهش، داده‌های ۱۱ ساله (۱۳۹۴–۱۴۰۴) اولویت‌های پژوهشی بخش آب و فاضلاب وزارت نیرو مورد بررسی قرار گرفت. تحلیل ضریب رشد سالانه مرکب (CAGR) نشان داد که تقریباً تمامی حوزه‌های سنتی مانند تصفیه و بازیافت آب و فاضلاب، مدیریت منابع آب و محیط‌زیست و آلاینده‌ها با روند کاهشی شدید مواجه بوده‌اند. در مقابل، حوزه نوظهور هوش مصنوعی و دیجیتال‌سازی رشد انفجاری را تجربه کرده و به‌عنوان محور مستقل در سال ۱۴۰۴ مطرح شده است.
همبستگی پیرسون نیز بیانگر هم‌راستایی بسیار بالا بین حوزه‌های سنتی (۰.۹۲ تا ۰.۹۹) و کاهش همزمان آن‌ها بوده، در حالی که هوش مصنوعی با سایر حوزه‌ها همبستگی ضعیف و منفی داشته و مسیری متفاوت را طی کرده است. این تغییر نشان‌دهنده تحولی راهبردی در سیاست‌های پژوهشی حوزه آب و فاضلاب کشور است.
یافته‌ها حاکی از آن است که تمرکز بر فناوری‌های نوین می‌تواند فرصت‌های تازه‌ای برای مدیریت کیفیت و مصرف آب، کاهش هدررفت و افزایش تاب‌آوری شهری فراهم آورد. نتایج این تحقیق می‌تواند مبنای تصمیم‌سازی در بازنگری سیاست‌ها و تخصیص بهینه منابع پژوهشی در بخش آب و فاضلاب باشد.
کلیدواژه ها
کیفیت آب، مدیریت مصرف، هوش مصنوعی، اولویت‌های پژوهشی بخش آب فاضلاب، ضریب رشد، همبستگی
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی