نیترات در آب آشامیدنی: ملاحظات کلیدی برای تحلیل ریسک غیرسرطان‌زایی نیترات در سیاست‌گذاری مدیریت کیفیت آب
کد مقاله : 1089-IWWA
نویسندگان
مینا آقائی *1، مهسا ملکی1، مسعود یونسیان1، حسنا جانجانی2، مهدی هادی3
1گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران
2مرکز تحقیقات عوامل محیطی مؤثر بر سلامت، پژوهشکده سلامت، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران
3مرکز تحقیقات کیفیت آب، پژوهشکده محیط‌زیست، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
چکیده مقاله
ایمنی آب آشامیدنی یکی از ارکان اصلی بهداشت عمومی و سلامت جامعه است و تضمین کیفیت آن نقش کلیدی در کاهش بار بیماری‌های منتقله از طریق آب دارد. در این میان، نیترات به‌عنوان یکی از مهم‌ترین آلاینده‌های شیمیایی در منابع آب زیرزمینی و سطحی، چالشی جدی برای ایمنی آب به شمار می‌رود. تماس مزمن با نیترات می‌تواند اثرات نامطلوبی بر سلامت به‌ویژه در گروه‌های حساس مانند نوزادان برجای گذارد. در دهه‌های اخیر، پژوهش‌های متعددی در ایران و سایر کشورها به ارزیابی ریسک نیترات در آب آشامیدنی پرداخته‌اند؛ بااین‌حال، مرور این مطالعات نشان می‌دهد که دو خطای مهم در روش‌شناسی به‌دفعات تکرار شده است: نخست، استفاده نادرست از دوز مرجع (RfD) مشتق‌شده از داده‌های نوزادان برای کل جمعیت بخصوص بزرگ‌سالان؛ و دوم، عدم توجه به واحدهای گزارش‌شده نیترات در مطالعات (NO₃⁻ یا NO₃⁻-N) . این خطاها منجر به برآورد بیش‌ازحد خطر و درنتیجه ایجاد انحراف در نتایج و تضعیف اعتبار سیاست‌های مدیریت ایمنی آب می‌شوند. هدف این مقاله بررسی انتقادی مطالعات انجام‌شده، تبیین این چالش‌ها و ارائه راهکارهایی برای ارتقای دقت و اعتبار ارزیابی ریسک نیترات در آب آشامیدنی است. این راهکارها می‌تواند به تدوین دستورالعمل‌های ملی و بین‌المللی برای مدیریت ایمنی آب و حفاظت مؤثرتر از سلامت جامعه کمک نماید.
کلیدواژه ها
ایمنی آب؛ نیترات؛ دوز مرجع؛ ارزیابی ریسک؛
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر