مدیریت پایدار پساب‌های کشاورزی و صنعتی در مازندران: چالش‌ها، فرصت‌ها و راهبردهای کاهش اثرات بر منابع آب
کد مقاله : 1133-IWWA
نویسندگان
فاطمه رضائی *
کارمند اداره آب و فاضلاب شهرستان آمل
چکیده مقاله
استان مازندران به‌واسطه ویژگی‌های اقلیمی مرطوب، بهره‌برداری گسترده کشاورزی و وجود صنایع وابسته، یکی از مناطق حساس ایران در زمینه آلودگی منابع آب به شمار می‌آید. در این مقاله، با استفاده از بررسی نظام‌مند مطالعات منتشرشده از سال 2010 تا 2025، چالش‌ها، فرصت‌ها و راهبردهای مدیریت پساب‌های کشاورزی و صنعتی استان مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان می‌دهد که میزان فاضلاب صنعتی و کشاورزی تصفیه‌شده در استان بسیار محدود است (کمتر از 20٪) و غلظت نیترات، فلزات سنگین و آفت‌کش‌ها در برخی مناطق بالاتر از استانداردهای مجاز گزارش شده است (Jolodar et al., 2021; Saghafi et al., 2025). فناوری بیوراکتور غشایی (MBR) در شرایط عملیاتی بهینه قادر است حذف COD را تا 90–95٪ و حذف نیتروژن را تا 70–85٪ محقق کند (Rahman et al., 2023; Mirzaei et al., 2023). همچنین، تالاب‌های مصنوعی به دلیل هزینه کمتر و اثرات مثبت اکولوژیک می‌توانند به‌عنوان راهکار مکمل در حذف آلاینده‌ها مورد استفاده قرار گیرند (Dadban-Shahamat et al., 2018; Gholipour, 2025). در این مقاله با طراحی ماتریس شواهد و تحلیل SWOT، راهبردهای فنی، مدیریتی و اجتماعی-اقتصادی برای بهبود نظام مدیریت پساب استان ارائه شده است. این مطالعه می‌تواند الگویی علمی برای تصمیم‌گیران استان در جهت تدوین سیاست‌های پایدار مدیریت پساب باشد.
کلیدواژه ها
پساب کشاورزی، پساب صنعتی، بیوراکتور غشایی (MBR)، تالاب مصنوعی، مازندران، تحلیل SWOT، ماتریس شواهد
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر