از نوآوری فناورانه تا نوآوری اجتماعی؛ تحلیل گذارهای رفتاری شهر حساس به آب (مطالعه موردی: مشهد)
کد مقاله : 1141-IWWA
نویسندگان
لیا شکری *1، علی سلامی کوچه باغ2، محمد طلعتی3، ثمانه توکلی امینیان4
1گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
2دانشجوی کارشناسی علوم و مهندسی آب، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
3دانشجوی دکتری سازه‌های آبی، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
4دانشجوی دکتری برنامه‌ریزی شهری، گروه معماری، دانشکده معماری، دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، مشهد، ایران
چکیده مقاله
در این پژوهش به بررسی گذارهای رفتاری از نوآوری فناورانه به نوآوری اجتماعی در مدیریت مصرف آب شهری با تمرکز بر شهر مشهد می‌پردازد. مشهد به دلیل موقعیت خاص اقلیمی و نیز جمعیت فزاینده مهاجرین و ساکنین و فشار بالای تقاضای آب خانگی، نمونه‎ای مناسب برای بررسی و تحلیل سیاست‎های مدیریت مصرف به شمار می‎رود. داده‎های میدانی شامل سه هزار خانوار و ۹۰۰ نصب واقعی تجهیزات کاهنده مصرف آب در یک دوره سه‌ماهه گردآوری شده است. برای مدل‌سازی، از دو روش مکمل استفاده شده است؛ مدل انتشار Bass به‌عنوان ابزار کلان برای پیش‌بینی مسیر پذیرش و مدل عامل‌مبنا (ABM) برای نمایش ناهمگنی خانوارها و اثر شبکه‌های اجتماعی.
چهار سناریو سیاستی شامل کنترل، هنجار اجتماعی، تعهد و تجربه عملی و هم‌آفرینی همراه با فروش اقساطی طراحی و شبیه‌سازی شد. نتایج نشان داد که سناریوی کنترل با داده واقعی تطابق دارد (%30 پذیرش)، اما مداخلات اجتماعی-رفتاری می‌توانند نرخ پذیرش را به بیش از %۸۵ افزایش دهند. تحلیل حساسیت (DOE) نیز نشان داد که ترکیب تقویت هنجار اجتماعی، کاهش هزینه و ارتقای آگاهی بیشترین اثربخشی را دارد. به طور کلی، یافته‌ها بیانگر آن است که موفقیت سیاست‌های شهر حساس به آب مستلزم هم‌افزایی میان نوآوری فناورانه و نوآوری اجتماعی است.
کلیدواژه ها
نوآوری اجتماعی، آب شهری، نوآوری فناورانه، مدیریت مصرف آب، شهر حساس به آب
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی