مقایسه تطبیقی استانداردهای طراحی مخازن آب شرب زمینی: شناسایی کاستی‌های نشریه 123 ایران در مقایسه با استانداردهای بین‌المللی
کد مقاله : 1187-IWWA
نویسندگان
صیاد مردانیان *1، فرزاد یارقلی2
1کارشناس نگهداری و تعمیرات تاسیسات آب و فاضلاب
2مدیر امور آب و فاضلاب شهرستان بوئین‌زهرا ، شرکت آب و فاضلاب استان قزوین
چکیده مقاله
مخازن ذخیره آب شرب به‌عنوان یکی از اجزای حیاتی سیستم‌های آبرسانی شهری و روستایی، نقش تعیین‌کننده‌ای در تأمین پایدار و ایمن آب شرب دارند. طراحی صحیح این سازه‌ها نیازمند رعایت استانداردهای فنی دقیق، به‌روز و هماهنگ با فناوری‌های نوین است. در ایران، نشریه شماره ۱۲۳ معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور با عنوان «ضوابط و معیارهای طرح و محاسبه مخازن آب زمینی» از جمله مهم‌ترین اسناد مرجع در حوزه طراحی و اجرای این سازه‌ها به شمار می‌رود. این پژوهش با هدف شناسایی شکاف‌های موجود در نشریه مذکور و مقایسه آن با استانداردهای معتبر بین‌المللی نظیر AWWA، ACI و NSF انجام شده است. روش تحقیق مبتنی بر مطالعه تطبیقی، تحلیل محتوا و بررسی مقایسه‌ای بین متون فنی و استانداردهای جهانی بوده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که نشریه ۱۲۳ در پنج حوزه اساسی دچار کمبود و کاستی است: نخست، نبود چرخه به‌روزرسانی منظم و فاصله طولانی بین ویرایش‌ها؛ دوم، تمرکز محدود بر مخازن بتنی مستطیلی و عدم پوشش انواع مختلف؛ سوم، استفاده از ضوابط لرزه‌ای قدیمی و بی‌توجهی به روش‌های تحلیل دینامیکی؛ چهارم، فقدان ضوابط بهداشتی دقیق و جامع مطابق استاندارد NSF 61؛ و پنجم، نبود دستورالعمل جامع نگهداری و بهره‌برداری مشابه استاندارد AWWA M42. در نتیجه، پیشنهاد می‌شود که نشریه ۱۲۳ با الگوگیری از استانداردهای بین‌المللی، بازنگری جامع و ساختاریافته‌ای را تجربه کند تا هم‌راستا با پیشرفت‌های علمی و نیازهای بومی ایران بهبود یابد.
کلیدواژه ها
مخازن آب زمینی، نشریه ۱۲۳، استانداردهای بین‌المللی، طراحی لرزه‌ای، کیفیت آب شرب، نگهداری و بهره‌برداری مخازن.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی