| بررسی سهم نسبی تغییر اقلیم و مداخلات انسانی در تغییر رفتار هیدرولوژیکی حوضه‌های آبخیز |
| کد مقاله : 1217-IWWA |
| نویسندگان |
|
مهرداد حیدری سوادجانی *1، علی حسن خانی2، مهدی براتی3، مجید امینی4 1شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان 2شرکت اب منطقه ایی استان اصفهان 3شرکت اب منطقه ایی استان اصفهان 4شرکت آب وفاضلاب استان اصفهان |
| چکیده مقاله |
| در سال‌های اخیر، کاهش منابع آب و تغییر الگوی رواناب در بسیاری از حوضه‌های آبخیز، به‌عنوان یکی از چالش‌های جدی در مدیریت منابع آبی مطرح شده است. این تغییرات عمدتاً ناشی از دو عامل کلیدی، یعنی تغییرات اقلیمی و فعالیت‌های انسانی است که به‌طور مستقیم و غیرمستقیم چرخه هیدرولوژیکی را تحت تأثیر قرار می‌دهند. افزایش دما، تغییر در الگوی بارش و تبخیر و تعرق، از مهم‌ترین اثرات تغییر اقلیم به شمار می‌آیند که موجب تغییر در حجم و توزیع زمانی رواناب می‌شوند. از سوی دیگر، مداخلات انسانی مانند تغییر کاربری اراضی، توسعه شهری، بهره‌برداری بیش از حد از منابع آب سطحی و زیرزمینی و احداث سازه‌های تنظیمی، باعث تشدید تغییرات در پاسخ هیدرولوژیکی حوضه‌ها می‌گردند. در این مطالعه، به‌منظور تفکیک و ارزیابی اثرات تغییر اقلیم و فعالیت‌های انسانی بر تغییرات رواناب، از رویکردهای مختلف مفهومی و تحلیلی استفاده شده است. روش‌های مفهومی مبتنی بر مدل‌های تعادل آبی، مانند مدل بودیکو و مدل فو، به بررسی ارتباط میان بارش، تبخیر و رواناب در مقیاس بلندمدت می‌پردازند. در مقابل، روش‌های تحلیلی همچون الاستیسیته اقلیمی و تحلیل حساسیت هیدرولوژیکی، تغییرات نسبی رواناب را در پاسخ به تغییرات اقلیمی کمی‌سازی می‌کنند. نتایج حاصل از به‌کارگیری این رویکردها نشان می‌دهد که سهم تغییر اقلیم در کاهش رواناب در مقایسه با فعالیت‌های انسانی بیشتر است و تغییر در بارش و دما به‌عنوان عوامل غالب در نوسانات جریان شناخته می‌شوند. این یافته‌ها ضرورت تدوین راهبردهای سازگاری اقلیمی و مدیریت یکپارچه منابع آب را برای کاهش اثرات منفی تغییرات اقلیمی و انسانی بر سامانه‌های هیدرولوژیکی آشکار می‌سازد. |
| کلیدواژه ها |
| تغییر اقلیم، رواناب، فعالیت‌های انسانی، مدل بودیکو، تحلیل حساسیت هیدرولوژیکی. |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر |
