بحران آب در ایران و خاورمیانه: لزوم بهینه‌سازی مصرف منابع در صنایع غذایی
کد مقاله : 1221-IWWA
نویسندگان
جواد عرب زینلی *1، محمد حسین صراف زاده2
1دانشجوی ارشد مهندسی شیمی گرایش محیط زیست دانشگاه تهران
2استاد دانشگاه تهران
چکیده مقاله
این پژوهش با تمرکز بر ایران و بستر منطقه‌ای خاورمیانه، به مسئله کم‌آبی و نقش صنایع غذایی در کاهش فشار بر منابع آب می‌پردازد. روش کار ما مرور هدفمند منابع معتبر داخلی و بین‌المللی و هم‌سنجی یافته‌ها برای استخراج راهکارهای عملی قابل اجرا در مقیاس صنعتی است. ابتدا الگوی مصرف آب و کانون‌های اتلاف در کارخانه‌های غذایی (شست‌وشو و بهداشت خطوط، خدمات کمکی مانند بخار و خنک‌کاری، آماده‌سازی مواد و بسته‌بندی، و مصارف عمومی) بررسی می‌شود. سپس «جعبه‌ابزار» بهبود ارائه می‌گردد که شامل سنجش‌محوری و کنتورگذاری ناحیه‌ای، بهینه‌سازی عملیات شست‌وشو (CIP) و رویه‌های بهداشتی، جداسازی جریان‌ها و یکپارچه‌سازی آب، ارتقای سیستم‌های بخار و برج‌های خنک‌کن، و در گام‌های پیشرفته‌تر بازچرخانی و استفاده مجدد از منابع است. ملاحظات بهداشتی و کیفیت محصول در تمامی مراحل لحاظ شده و مسیر اجرا به‌صورت مرحله‌ای از اقدامات کم‌هزینه تا پروژه‌های سرمایه‌ای طراحی شده است. یک سناریوی مرجع در صنعت لبنیات نشان می‌دهد ترکیب مدیریت تقاضا، تفکیک جریان‌ها و تصفیه متناسب، امکان بازگردانی آب برای کاربری‌های غیرتماسی و کاهش معنادار برداشت و پساب را فراهم می‌کند. در نهایت، پیشنهادهای اجرایی برای تسهیل تعمیم این رویکرد ارائه شده است تا تاب‌آوری آبی و رقابت‌پذیری صنایع غذایی ارتقا یابد.
کلیدواژه ها
بحران آب، صنایع غذایی، بهینه‌سازی مصرف آب، بازچرخانی آب.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر