| عوامل و چالش های ناترازی در بخش آب های مرزی و تاثیر آن بر تاب آوری شهر های مرزی با استفاده از سنجش از دور(مطالعه موردی:سد کمالخان و تالاب هامون) |
| کد مقاله : 1268-IWWA |
| نویسندگان |
|
امیر ghodsifar *1، سعید صادقیان2، علیرضا شریفی3 1دانشجوی دانشگاه شهید بهشتی 2دانشگاه شهید بهشتی 3دانشگاه شهید بهشتی تهران |
| چکیده مقاله |
| ناترازی منابع آب در مناطق مرزی شرق ایران، به‌ویژه در حوضه آبریز هیرمند، به یکی از مهم‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی و اجتماعی کشور تبدیل شده است. هدف این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر بر ناترازی آب‌های مرزی و تأثیر آن بر تاب‌آوری شهرهای مرزی با تمرکز بر دو عامل اصلی، یعنی احداث سد کمالخان در افغانستان و تغییر اقلیم است. در این مطالعه از داده‌های ماهواره‌ای لندست در بازه زمانی ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۴ استفاده شد و شاخص تفاضلی نرمال‌شده آب (NDWI) برای ارزیابی تغییرات سطح آب تالاب هامون استخراج و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که میانگین مقادیر NDWI طی این دوره روندی نزولی داشته و از حدود -0.06 در سال ۲۰۱۵ به -0.10 در سال ۲۰۲۴ کاهش یافته است، که بیانگر افت قابل توجه سطح آب، کاهش رطوبت سطحی و گسترش نواحی خشک در محدوده تالاب است. این تغییرات عمدتاً ناشی از کاهش ورودی آب رودخانه هیرمند بر اثر احداث و بهره‌برداری از سد کمالخان و همچنین اثرات تغییر اقلیم از جمله افزایش دما، کاهش بارش و تشدید فرآیند تبخیر است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که تداوم این شرایط موجب کاهش تاب‌آوری اکولوژیکی و اجتماعی شهرهای مرزی از جمله زابل و زهک شده و تهدیدی جدی برای پایداری محیطی شرق کشور محسوب می‌شود. در نهایت، مطالعه حاضر بر ضرورت تقویت دیپلماسی آب میان کشورهای حوضه، استفاده از فناوری سنجش از دور برای پایش تغییرات آبی، و اجرای سیاست‌های سازگار با تغییر اقلیم به‌منظور مدیریت پایدار منابع آب مرزی تأکید دارد. |
| کلیدواژه ها |
| ناترازی آب‌های مرزی، تغییر اقلیم، سد کمالخان، تالاب هامون، سنجش از دور |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر |
