تحلیل تغییرات کلروفیل آ و رسوبات در مخزن سد سفیدرود از طریق تصاویر ماهواره‌ای
کد مقاله : 1369-IWWA
نویسندگان
رضا خلیلی1، علی مریدی *2
1گروه مهندسی عمران، دانشکده عمران و محیط‌زیست، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
2دانشیار، گروه مهندسی عمران، دانشکده عمران، آب و محیط‌زیست، دانشگاه شهیدبهشتی، تهران، ایران.
چکیده مقاله
در این پژوهش، مخزن سد سفیدرود از منظر تغییرات کلروفیل آ و رسوبات طی سال 2024 با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای موردبررسی قرار گرفت. ویژگی خاص این مخزن، اختلاط مداوم ناشی از بادهای منجیل است که آن را به مطالعه‌ای مناسب برای پایش تغییرات کیفی آب تبدیل می‌کند. برخلاف بسیاری از دریاچه‌های آرام که تصاویر هوایی آن‌ها به دلیل تغییرات عمقی کلروفیل قابل‌تعمیم به‌کل پیکره آبی نیست، در سد سفیدرود به دلیل شرایط هیدرودینامیکی متفاوت، امکان پایش سطحی فراهم می‌شود. این مخزن توسط دو رودخانه شاهرود و قزل‌اوزن تغذیه می‌گردد و ازاین‌رو بستری مناسب برای مقایسه منابع احتمالی تغذیه گرایی محسوب می‌شود. برای تحلیل وضعیت کیفی، تصاویر ماهواره‌ای سنتینل-2 با دوره برداشت تقریباً سه‌روزه در طول سال جمع‌آوری شد. تصاویر دارای پوشش ابری زیاد از فرایند حذف شدند. پردازش داده‌ها با استفاده از سامانه Ulyssys Water Quality Viewer در بستر Sentinel Hub انجام گرفت تا تغییرات مکانی و زمانی کلروفیل آ و رسوبات مشخص گردد. همچنین داده‌های بلندمدت دبی از ایستگاه‌های لوشان در شاهرود و گیلوان در ورودی قزل‌اوزن بررسی شد. نتایج نشان داد آورد آبی از قزل‌اوزن حدود چهار برابر شاهرود است، بااین‌حال تصاویر ماهواره‌ای بیانگر آن است که غلظت‌های بالاتر کلروفیل آ و رسوبات عمدتاً از شاهرود منشأ می‌گیرند؛ بنابراین می‌توان شاهرود را به‌عنوان عامل اصلی بروز پدیده تغذیه گرایی در مخزن سد سفیدرود معرفی کرد. یافته‌های این مطالعه ضرورت تحقیقات تکمیلی برای شناسایی منشأ و مکانیزم دقیق این فرآیند را نشان می‌دهد.
کلیدواژه ها
تغذیه گرایی، کلرفیل آ، رسوبات، عکس ماهواره‌ای، مخزن سد سفیدرود
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی