| نقش هنجارسازی در استقرار الگوی مصرف آب با مروری بر تجربه‌های ملی و فرا ملی |
| کد مقاله : 1381-IWWA |
| نویسندگان |
|
ندا خوش‌بخت * کارمند رسمی |
| چکیده مقاله |
| کشور ما با بحرانی فزاینده در منابع آبی روبه‌رو است که پیامدهای زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی به همراه دارد. ریشه‌های این بحران در تغییرات اقلیمی، کاهش نزولات جوی، رشد جمعیت، توسعه‌ی شهری، برداشت بی‌رویه از منابع و قیمت‌گذاری غیرواقعی آب نهفته است. گرچه احترام فرهنگی به آب در میراث ایرانی برجسته است، اما این نگرش به الگوهای مصرف پایدار منجر نشده و شکافی میان باور و عمل ایجاد کرده است. مرور تجربیات این نکته‌ی امید را قوت می‌بخشد که با مداخلات رفتاری و فرهنگی، ۵ تا ۲۵ درصد مصرف آب را می‌توان کاهش داد. در اجرای این مهم، از ابزارهای آموزش هدفمند از سنین پایین، مقایسه‌های اجتماعی در قبوض آب، مشارکت اجتماعی و همتا، بهره‌گیری از فناوری‌های تغییر رفتار، کمپین‌های رسانه‌ای، روایت محور، تقویت نقش سازمان‌های مردم نهاد، اصلاح تدریجی تعرفه‌ها و ترویج فناوری‌های کم‌مصرف باید بهره جست. نمونه‌های موفق از کشورهای کاستاریکا، استرالیا، سنگاپور و اسپانیا، و پروژه‌های بومی نظیر «مشهد، شهر حساس به آب» مؤید اثربخشی این رویکردهاست. در مقاله‌ی حاضر، هنجارسازی اجتماعی، به‌عنوان راهبردی کلیدی در مدیریت تقاضا و اصلاح الگوهای مصرف آب بررسی و بر این باور است که موفقیت آن در ایران، مستلزم رویکردی جامع و مبتنی بر باورهای بومی است که آموزش، فناوری و سیاست را هم‌افزا، ذی‌نفعان محلی را فعال و زیرساخت‌های فرسوده را بهبود می‌بخشد. تلفیق اقدام‌های فرهنگی با اصلاح‌های اقتصادی و فنی، با کاهش تقاضای آب، ارتقای توان تاب‌آوری اجتماعی، امنیت غذایی و محیط زیست را به همراه خواهد داشت. |
| کلیدواژه ها |
| آموزش، بحران آب، هنجارسازی، مدیریت مصرف آب |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |
