تحلیل شکست در شبکه آبرسانی و تعیین اولویت‌بندی اصلاح و بازسازی لوله‌ها با تکیه بر مدل تصمیم‌گیری بهترین-بدترین، منطق فازی و نتایج مدل هیدرولیکی WaterGEMS
کد مقاله : 1393-IWWA
نویسندگان
علی آبیاتی *1، حمیدرضا صفوی2، محمدحسین گل محمدی2، یاسر اسماعیلی3، جواد پارسا4
1همکار تحقیقاتی شرکت آب و فاضلاب کاشان
2هیئت علمی دانشکده مهندسی عمران دانشگاه صنعتی اصفهان
3مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره شرکت آب و فاضلاب کاشان
4مدیر دفتر توسعه مدیریت و تحقیقات شرکت آب و فاضلاب کاشان
چکیده مقاله
شبکه‌های آبرسانی شهری از مهم‌ترین و پرهزینه‌ترین زیرساخت‌های مدیریت شهری به شمار می‌روند. این شبکه‌ها وظیفه انتقال حیاتی‌ترین نیاز انسان، یعنی آب، را بر عهده دارند و به همین دلیل نوسازی و مدیریت علمی آن‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد. شرکت‌های آب و فاضلاب هرساله بودجه‌ای برای نوسازی شبکه اختصاص می‌دهند، اما این اقدام باید مبتنی بر مطالعات علمی انجام گیرد. در این پژوهش ابتدا مفهوم «شکست» از «حادثه» تفکیک شده و بیان می‌شود که شکست، مفهومی گسترده‌تر است و هر عاملی که مانع تأمین آب مشترکین به‌صورت استاندارد شود، نوعی شکست محسوب می‌گردد. سپس، فرآیند «بازسازی» به‌عنوان ارتقای توان عملکردی شبکه تعریف شده است. در ادامه، اثر عوامل مؤثر بر بازسازی شامل جنس، سن، قطر، فشار، سرعت، عمق کارگذاری، نرخ حادثه، جمعیت تحت پوشش و شرایط استراتژیک هر لوله بررسی گردید. بدین منظور شاخصی تحت عنوان Rehabilitation Pipe Index (RPI) معرفی شد که عددی بین صفر تا یک بوده و از ترکیب فازی‌شده ده عامل فوق به دست می‌آید؛ هرچه مقدار شاخص به عدد یک نزدیک‌تر باشد، اولویت بازسازی بالاتر است. نتایج مطالعه در زون N شبکه آبرسانی شهر کاشان نشان داد ۱۶۷ لوله (۱/۲ درصد از کل شبکه) دارای RPI بیش از 5/0 و ریسک شکست بالای ۵۰ درصد هستند. نرخ حوادث (۵۲ درصد)، فرسودگی (۱۹ درصد) و فشار شبکه (۱۰ درصد) بیشترین تأثیر را دارند. لوله‌های چدنی بهترین وضعیت را دارند و لوله‌های آزبست سیمان، پلی‌اتیلن و فولادی در اولویت بازسازی قرار دارند. عوامل فیزیکی با سهم ۷۸ درصد مهم‌ترین نقش را در تصمیم‌گیری بازسازی ایفا می‌کنند.
کلیدواژه ها
شبکه آبرسانی، بازسازی، شکست، اولویت‌بندی، اصلاح، نرخ حوادث، فرسودگی، فشار
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی