تبیین الگوی فرهنگی مصرف آب در ایران: واکاوی تجارب بین‌المللی و سرمایه‌های دینی-اجتماعی
کد مقاله : 1399-IWWA
نویسندگان
غلامرضا صالحی *
گروه مهندسی مکانیک- دانشگاه ازاد اسلامی واحد تهران مرکزی- تهران ایران
چکیده مقاله
هدف این پژوهش، تحلیل تطبیقی سیاست‌های فرهنگی-اجتماعی مدیریت آب در کشورهای موفق و ارائه راهکارهای بومی برای ایران با تکیه بر سرمایه‌های دینی-اجتماعی است. این مطالعه با روش توصیفی-تحلیلی و بررسی نظام‌مند تجارب ۱۰ کشور پیشرو و مطالعات داخلی انجام شد. یافته‌ها نشان می‌دهد راهبردهای موفق جهانی بر سه محور اصلی استوارند: «تغییر گفتمان از بحران به فرصت ملی»، «حکمرانی مشارکتی و جامعه‌محور» و «آموزش پایه و فرهنگ‌سازی مستمر». واکاوی متون دینی اسلام و تاریخ ایران، گنجینه‌ای غنی از مفاهیمی چون «حرمت إضاعت الماء»، «نهی از اسراف» و «قناعت» را به عنوان پشتوانه‌ای اثرگذار آشکار می‌سازد. همچنین، مطالعه تجارب تاریخی ایران در مدیریت منابع آبی (از قنات‌ها تا نظام‌های سنتی توزیع آب) ظرفیت‌های بومی قابل توجهی را نشان می‌دهد. در بخش راهکارها، مدل بومی «حکمرانی سه‌ضلعی آب» متشکل از «حکومت (سیاست‌گذار و ناظر)»، «مردم (مشارکت‌کننده فعال)» و «نهادهای محلی (تسهیل‌گر و ناظر)» پیشنهاد شده است. این مدل با بهره‌گیری همزمان از ظرفیت‌های نوین دیجیتال و سرمایه‌های تاریخی-دینی، چارچوبی جامع برای تحول فرهنگی در مدیریت آب ارائه می‌دهد. در نهایت، مقاله با تحلیل چالش‌های پیشِ رو (شکاف اعتماد عمومی، ضعف نهادهای مدنی، محدودیت‌های اقتصادی و مقاومت در برابر تغییر)، راهکارهای عملیاتی در پنج محور «پویش ملی»، «احیای نظام‌های سنتی»، «اصلاح گفتمان رسانه‌ای»، «توسعه حکمرانی اجتماعی» و «نظام مشوق‌های هوشمند» را ارائه می‌دهد.
کلیدواژه ها
مدیریت فرهنگی آب، حکمرانی اجتماعی آب، آموزه‌های دینی، ایران، تحلیل تطبیقی.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر